Filousa Kelokedharon to mała wieś w górzystym regionie Pafos, położona na wysokości około 450–590 metrów nad poziomem morza, w dolinie Diarizos. Mimo że na stałe mieszka tu zaledwie kilkanaście osób, w weekendy życie wraca dzięki lokalnym festynom i młodym mieszkańcom odwiedzającym rodzinną miejscowość.
Złoty czosnek – dziedzictwo wioski
Filousa niegdyś słynęła z upraw czosnku – jego długie pęki, suszone i plecione w tradycyjne warkocze, były prawdziwym skarbem regionu. Czosnek stanowił symbol lokalnej tożsamości, zdobił domowe herby i trafiał do kuchni – w oliwie, twarogu, a nawet domowych konserwach. Przesłanie dzieliło mieszkańców, zarazem łącząc greckich i tureckich Cypryjczyków w trakcie sezonu zbiorów.
Zabytki i przyroda – kronika wieków
W Filousie można dostrzec ślady historii: ruiny z epoki neolitu, kamienny zbiornik Herra i niemal zabytkowe źródło. Centralnym punktem wioski jest bizantyjski kościół św. Mariny z XII wieku oraz zabytkowy klasztor św. Mikołaja, świadczące o kilkusetletniej obecności chrześcijaństwa w regionie. Tradycyjne kamienne domy i mlaskające kręte uliczki wpisują się w malowniczy krajobraz otoczony gajami oliwnymi i winoroślami.
Tradycja ginie wraz z ludźmi
Dziś w Filousie mieszka zaledwie kilkanaście osób – to zaledwie ułamek dawnych czasów. Wioska zatraciła rytm rolniczego życia, a czosnkowe warkocze, kiedyś powszechne, dziś pojawiają się tylko na zdjęciach i w opowieściach najstarszych mieszkańców. To przykład, jak szybka migracja do miast wybiera z gwiazd lokalnej kultury.
Czy ktoś powstrzyma zanik tej aromatycznej tradycji, zanim ślad po niej zniknie?
FAQ
Gdzie dokładnie leży Filousa?
Wioska znajduje się w dystrykcie Pafos, w dolinie Diarizos, około 30 minut jazdy od centrum miasta.
Czy wciąż uprawia się tam czosnek?
Na niewielką skalę – głównie przez starszych mieszkańców. Tradycyjna produkcja zanikła, ale wciąż można spotkać suszone czosnkowe warkocze w kilku domach.
Czy Filousa jest otwarta dla turystów?
Tak – można ją odwiedzać swobodnie. W weekendy niektóre domy są otwarte, odbywają się też lokalne wydarzenia kulturalne.
