Raport komisji śledczej ds. wadliwych poduszek powietrznych Takata trafił w ręce Prokuratora Generalnego Cypru. Wnioski są jednoznaczne: zawiodły służby publiczne, a konsekwencje miały tragiczny finał. Komisja zarekomendowała wszczęcie postępowań karnych wobec trzech osób i dyscyplinarnych wobec pięciu kolejnych.
Zaniedbania i śmiertelne skutki
Jak ujawniono, problem był znany urzędnikom od lat. Mimo licznych ostrzeżeń, nikt nie podjął skutecznych działań, by wycofać z obiegu pojazdy wyposażone w niebezpieczne poduszki Takata – te same, które doprowadziły do śmierci dwóch osób i poważnych obrażeń u kolejnej.
W raporcie nazwano rzeczy po imieniu: możliwe przestępstwa to m.in. nadużycie władzy, nieumyślne spowodowanie śmierci oraz ciężkie uszkodzenie ciała. Dotyczą one m.in. sprawy Aleksandrosa Lougosa, który został poważnie ranny w 2017 roku, oraz Styliani Giorgalli i Kyriakosa Oxinosa – ofiar śmiertelnych.
Ostrzeżenia ignorowane przez lata
Z ustaleń komisji wynika, że już od 2013 roku państwowe instytucje otrzymywały międzynarodowe ostrzeżenia dotyczące ryzyka związanego z poduszkami Takata. Do 2023 roku przesłano aż 73 oficjalne powiadomienia. Mimo to urząd ds. transportu drogowego (TOM) ograniczał działania jedynie do informowania dystrybutorów – nie powstał żaden mechanizm informowania właścicieli pojazdów.
W szczególności zawiodła tzw. polityka dotycząca „szarych pojazdów” – czyli importowanych prywatnie aut używanych. Okazało się, że w 2017 roku TOM wydał okólnik, który zwolnił dystrybutorów z odpowiedzialności za akcje serwisowe takich aut, nie zapewniając żadnego alternatywnego rozwiązania.
Rekomendacje: śledztwa, reformy i odpowiedzialność
Komisja – której przewodniczył były sędzia Sądu Najwyższego Michalakis Christodoulou – wskazuje zarówno na błędy urzędników, jak i na zaniedbania systemowe. Wskazano m.in. na konieczność zmiany procedur nadzoru rynku, a także na potrzebę lepszego wdrażania przepisów unijnych dotyczących bezpieczeństwa pojazdów.
Christodoulou podkreślił, że oprócz konsekwencji karnych i dyscyplinarnych raport wskazuje także na odpowiedzialność polityczną – choć z wyłączeniem obecnego ministra transportu, który przejął urząd już po eskalacji problemu.
Prokurator Generalny George Savvides zapowiedział, że raport zostanie opublikowany po anonimizacji danych osobowych, a ewentualne postępowania karne zostaną przekazane policji. W przypadku wykrycia przewinień dyscyplinarnych powiadomione zostaną odpowiednie organy administracji publicznej.
FAQ
Kogo dotyczy raport?
Trzech osób w kontekście możliwych przestępstw oraz pięciu urzędników – w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej.
Czy problem dotyczył tylko Cypru?
Nie – poduszki Takata były wycofywane na całym świecie. Problem dotknął ponad 100 mln aut. Raport pokazuje jednak, że Cypr zareagował z opóźnieniem i nieskutecznie.
Dlaczego szczególnie niebezpieczne są tzw. „szare auta”?
Bo są importowane prywatnie i często poza systemem serwisowym. Na Cyprze nie istniał żaden obowiązek informowania ich właścicieli o zagrożeniu.
