Renta inwalidzka wypłacana jest od co najmniej 156 dni osobom niezdolnym do pracy, które najprawdopodobniej pozostaną trwale niezdolne do pracy. Innymi słowy, osoby te nie są w stanie uzyskać wynagrodzenia z tytułu działalności zawodowej, jaką mogłyby w zasadzie wykonywać w normalnych okolicznościach, przekraczającego jedną trzecią kwoty, którą zasadniczo uzyskuje zdrowy pracownik w tym samym zawodzie lub kategorii zawodowej oraz o podobnym stopniu wykształcenia w tej samej dziedzinie, a w przypadku osób w wieku od 60 do 63 lat – ponad połowę wymienionej kwoty. Wnioskodawca musi spełnić następujące warunki ubezpieczenia:
- musi być objęty ubezpieczeniem przez co najmniej 156 tygodni do dnia wystąpienia inwalidztwa;
- do dnia wystąpienia inwalidztwa musi opłacić składki na ubezpieczenie podstawowe w wysokości co najmniej 156-krotności tygodniowej kwoty podstawowego wynagrodzenia podlegającego obowiązkowi składkowemu (3 punkty ubezpieczeniowe w przypadku ubezpieczenia podstawowego);
- liczba punktów ubezpieczeniowych w przypadku opłaconego lub zrównoważonego ubezpieczenia podstawowego za okres od dnia 5 października 1964 r. (lub, jeżeli wnioskodawca ukończył 16 lat po dniu 5 października 1964 r., pierwszego dnia roku, w którym wnioskodawca osiągnął ten wiek) – lub od dnia 7 stycznia 1957 r., jeżeli jest to korzystniejsze dla beneficjenta – do ostatniego tygodnia składkowego poprzedzającego wystąpienie inwalidztwa, jest równa co najmniej 25% kwoty za lata objęte tym okresem;
- opłacone lub zrównoważone ubezpieczenie za rok poprzedzający rok wystąpienia niezdolności do pracy lub średnia takiego wynagrodzenia za poprzednie dwa lata wynosi co najmniej 20-krotność kwoty tygodniowego podstawowego wynagrodzenia podlegającego obowiązkowi składkowemu (0,39 punktu ubezpieczeniowego).
W przypadku inwalidztwa spowodowanego wypadkiem ubezpieczony ma prawo do renty inwalidzkiej, jeżeli spełnia warunki ubezpieczeniowe w odniesieniu do świadczenia z tytułu choroby. Mimo że tylko składki pracowników najemnych i osób prowadzących działalność na własny rachunek są uwzględniane przy ustalaniu uprawnień, składki ubezpieczonych dobrowolnie są również brane pod uwagę przy obliczaniu wysokości renty. O rentę inwalidzką, zarówno z tytułu inwalidztwa całkowitego, jak i częściowego, można ubiegać się do ukończenia 63. roku życia (nie określono dolnej granicy wieku).
Renta inwalidzka składa się z dwóch elementów: renty podstawowej i renty uzupełniającej. Kiedy utrata zdolności do zarobkowania jest całkowita, przyznawana jest całkowita renta inwalidzka, obliczana w następujący sposób:
- podstawowa tygodniowa renta wynosi 60% tygodniowej wartości rocznej średniej punktów ubezpieczeniowych w przypadku ubezpieczenia podstawowego i zrównoważonego i jest zwiększana do 80%, 90% i 100% w przypadku odpowiednio jednej, dwóch i trzech osób pozostających na utrzymaniu. W przypadku beneficjentki zamężnej nie przewiduje się żadnego zwiększenia na małżonka, chyba że nie jest zdolny do samodzielnego utrzymania. Jeżeli wnioskodawca nie jest uprawniony do zwiększenia renty ze względu na małżonka, zwiększenie renty ze względu na dzieci i inne osoby pozostające na utrzymaniu jest równe 10% podstawowej renty na każdą z tych osób (maksymalnie dwie osoby pozostające na utrzymaniu);
- tygodniowa renta uzupełniająca stanowi 1/52 z 1,5% całkowitej wartości punktów ubezpieczeniowych w przypadku ubezpieczenia uzupełniającego za cały okres pracy zawodowej wnioskodawcy i jest powiększana o zrównoważone wynagrodzenie podlegające obowiązkowi składkowemu w ramach ubezpieczenia uzupełniającego w okresie od dnia wystąpienia inwalidztwa do ukończenia 63. roku życia.
Podstawową część renty zwiększa się w celu odzwierciedlenia liczby osób pozostających na utrzymaniu. System przewiduje rentę minimalną, która wynosi:
- dla osoby samotnej: 87,15€ tygodniowo (85% x 60% x 170,88 EUR);
- dla osoby z jedną osobą pozostającą na utrzymaniu: 116,20€ tygodniowo (85% x 80% x 170,88 EUR);
- dla osoby z dwoma osobami pozostającymi na utrzymaniu: 130,72 € tygodniowo (85% x 90% x 170,88 EUR);
- dla osoby z trzema osobami pozostającymi na utrzymaniu: 145,25 EUR tygodniowo (85% x 100% x 170,88 EUR).
W przypadkach inwalidztwa częściowego odnośne kwoty mnoży się również przez stopień inwalidztwa. Nie istnieje ustawowa renta maksymalna. Beneficjenci otrzymują również bezpłatne leczenie w państwowych szpitalach i instytucjach.
Opracowano na podstawie danych Komisji Europejskiej